KISZONKI, ODWARY, WYCIĄGI… - PODSTAWOWE ELEMENTY ROLNICTWA EKOLOGICZNEGO.
Aby nasza uprawa była nazwana ekologiczną musimy spełnić szereg obostrzeń związanych z jej prowadzeniem. W kwestii prowadzenia upraw mocno wymagających, takich jak warzywa czy owoce - szczególnie w ekologii, podstawową kwestią jest wiedza na temat naturalnych środków i możliwości ich zastosowania w gospodarstwie.
Po pierwsze jesteśmy w stanie uchronić nasze siewki czy młode rośliny dokonując zaprawiania nasion. Prawidłowo zaaplikowana przed siewem zaprawa nasienna stanowi pierwszą linię obrony przed chorobami.
Zatem wyróżniamy dwie metody zaprawiania roślin: na mokro oraz na sucho.
• moczenie nasion w roztworze nadmanganianu potasu (3 g/10 l wody) przez 20 minut –przeciwko chorobom powodowanym przez grzyby,
• moczenie w 3-5% roztworze szkła wodnego przez 20 minut –skuteczne w ograniczaniu szkodliwości grzybów przenoszonych z nasionami, zwłaszcza przeciw septoriozie selera,
• moczenie w wodzie o temp. 30°C przez 10 godzin i przez 10 minut w wodzie o temp. 50°C –skuteczne przeciwko chorobom bakteryjnym,
• moczenie w naparze rumianku (150 g w 10 l wody) –przez 30 minut.
Po zabiegach nasiona należy dobrze wysuszyć.
• popiołem drzewnym –najlepiej z czeremchy zwyczajnej (nie poleca się dębu),
• mączką bazaltową –nasiona wymieszać na kilka dni przed planowanym wysiewem.
Na rynku posiadamy również kilka środków dopuszczonych w rolnictwie ekologicznym do stosowania lecz jak wszyscy wiemy nie należą one do tanich a skuteczność ich nie daje nam żadnej gwarancji, więc należy przemyśleć, czy jesteśmy w stanie ponieść takie koszty.
Bardzo ważnym elementem uprawy roślin w ekologii jest prawidłowe ich sąsiedztwo oraz jakie skutki ( zarówno pozytywne jak i negatywne) może nam ono przynieść.
Przykłady korzystnego i niekorzystnego sąsiedztwa roślin:
Gatunek |
Sąsiedztwo korzystne |
Sąsiedztwo niekorzystne |
Marchew |
Sałata, cebula, por, groch, fasola |
Warzywa kapustne, buraki, ziemniak |
Pietruszka |
Pomidor |
Sałata |
Pomidor |
Pietruszka, seler, cebula |
Rzodkiewka, kalarepa |
Ogórek |
Rzodkiewka, sałata, seler, kalarepa |
Pomidor, ziemniak |
Burak |
Kalarepa, cebula, por, fasola |
Marchew, ziemniak, szpinak |
Fasola |
Marchew, seler, por, kalafior |
Kminek, cebula, czosnek |
Sałata |
Rzodkiewka, marchew, koper, warzywa kapustne |
Pietruszka |
Groch |
Rzodkiewka, fasola, seler, marchew |
Warzywa cebulowe |
Rzodkiewka |
Groch, sałata |
Pomidor, warzywa kapustne |
Cebula |
Por, sałata, burak, marchew, warzywa kapustne, koper, ogórek |
Fasola, groch |
Ziemniak |
Kapusta, szpinak, kukurydza, bób, fasola, czosnek, chrzan |
Marchew, ogórek, dynia, pomidor, groch, seler |
Seler |
fasola |
Por, bób ziemniak |
Przykłady roślin o działaniu odstraszającym szkodniki:
Rośliny |
Szkodniki |
Aksamitka, dalia, nagietek |
Nicienie |
Gorczyca biała, gryka |
Drutowce |
Bylica piołun, cebula, pelargonia, petunia |
Pędraki |
Bylica piołun, tymianek, pieprzyca siewna |
Ślimaki |
Wrotycz pospolity |
Rolnice, mszyce, owocówka jabłkóweczka |
Anyż, czosnek, mięta pieprzowa, nasturcja, petunia, szczypiorek, wrotycz pospolity, kolendra |
Mszyce, mrówki |
Bylica piołun |
Bielinek kapustnik |
Bylica piołun, kolendra, rozmaryn, szałwia, cebula |
Połyśnica marchwianka |
Chrzan, fasola, bez, konopie, bób |
Stonka ziemniaczana |
Mięta pieprzowa |
Myszy |
Bylica piołun, pomidor, mięta pieprzowa |
Skoczki, pchełki |
Bazylia pospolita |
Mączniak ogórka, muchówki |
Czosnek |
Mączniak róż, nicienie, grzyby, bakterie |
Niezapominajka |
Kistnik malinowiec |
Równie istotna, czy nawet najistotniejsza jest wiedza na temat naturalnych środków, które jesteśmy wykonać sami a które to pomogą nam ze zwalczaniem wszelkich chorób czy insektów. Do uzyskania niniejszych środków wykorzystujemy rośliny, które jesteśmy w stanie znaleźć na naszych polach czy łąkach.
Musimy tylko wiedzieć jak je przygotować aby spełniały swoją rolę właściwie, powinniśmy znać receptury przyrządzania ich oraz proporcje jakie należy zachować by prawidłowo je przyrządzić.
Pokrzywa zwyczajna i żegawka:
do 10 l wody nastawić na 2-6 tyg. W zależności od rozcieńczenia możemy stosować na różne wskazania:
Skrzyp polny:
Bylica piołun możemy stosować w trojaki sposób:
Wrotycz pospolity stosujemy tylko w formie wywaru. Przygotowujemy go w dwojaki sposób:
Możemy również zastosować zarówno gnojówkę jak i wyciąg z czosnku pospolitego.
Pamiętajmy, że niniejszych receptur jesteśmy w stanie użyć zarówno w dużych czy w małych gospodarstwach. Możemy również czynić to w małych przydomowych ogródkach, co znacznie podnosi plony a żywność mamy smaczną i zdrową.
Literatura:
Wykład pt: „Naturalne środki wykorzystywane w gospodarstwach ekologicznych” autorstwaDr hab. Beata Feledyn-Szewczyk
IUNG-PIB w Puławach
Monika Karczewska